Marie-Elise Heijboer, huisarts in Ulvenhout, ziet dat door ACP de planning van zorg voor iedereen makkelijker wordt. ‘Met iedereen bedoel ik: de persoon zelf, zorgverleners, maar ook betrokken familie en relevante anderen. Het op gang brengen van communicatie en delen van informatie is daarbij cruciaal.’
Je kunt toewerken naar het vastleggen van wensen en grenzen, maar als de omgeving ze niet kent of respecteert levert het weinig op. Om tot gedragen ACP-afspraken te komen definieert Marie-Elise de volgende stappen:
- ACP begint met bewustwording en nadenken. ‘Verrassend veel mensen weten niet dat men in het medisch dossier wensen kan vastleggen’ Als hulpverlener kan je iemand hierop wijzen.
- Informatie ophalen: Als hulpverlener wijs je mensen de weg naar juiste informatie. Het nieuwe digitale ACP-formulier (bij ons in VIPLive) gebruik ik om te laten zien waar ACP over gaat en wat je kunt vastleggen. Ik verwijs naar thuisarts.nl voor achtergrondinformatie en een keuzehulp, waar men zelf mee aan de slag kan gaan.
- Beslissen: Je kan helpen bij de besluitvorming door feiten te verduidelijken en verdiepende vragen te stellen: Wat is medisch zinvol en wat niet meer? Wat zijn slagingskansen van reanimatie? Wat is de kans dat je zonder functieverlies van de IC komt?
- Er over praten: Om ervoor te zorgen dat keuzes worden gerespecteerd moet de persoon in kwestie er met zijn of haar omgeving over durven praten. Ik vraag dan geregeld of men dit ziet zitten en of men verwacht hierbij op weerstand te stuiten. Je kunt dan tips geven hoe hier mee om te gaan.
- Registreren: Samen leg je op een gestandaardiseerde manier in het ACP-formulier wensen en grenzen vast. Dit scheelt ook extra administratie, want er zijn geen losse wilsverklaringen meer nodig.
- Delen met relevante personen: Ik geef een kopie van het ACP-formulier (wilsverklaring) mee voor thuis. Het formulier is ook 24/7 beschikbaar bij de huisarts/ huisartsenpost en we hebben in de regio afspraken gemaakt over hoe we het formulier delen met het ziekenhuis en de wijkverpleging.
- Aanpassingen doorvoeren: Met het digitale ACP-formulier, (o.a. in VIPLive) is dit heel makkelijk geworden.
Als er niets besproken is kun je op emotioneel beladen beslismomenten geconfronteerd worden met meningsverschillen die voor veel ophef kunnen zorgen. Doordat er snel keuzes gemaakt moeten worden is er minder ruimte voor een terughoudend beleid. Een paar voorbeelden zijn: “Niet Reanimeren” wordt geuit en de partner zegt: ‘Doe niet zo mal, je wil toch leven? Nee hoor gewoon reanimeren’; kinderen die het niet eens zijn met de keuzes van de nieuwe partner van hun vader en zich beide opwerpen als vertegenwoordiger; familie die niet op de hoogte is van de vastgelegde wensen en deze roepen veel emoties en weerstand op.
Door er op tijd over te praten kan er wederzijds begrip ontstaan, kun je alternatieve zorg bespreken of helpen met het maken van specifieke keuzes met betrekking tot vertegenwoordiging. ‘Daar heb ik dan op een later moment veel voordeel van.’
ACP-Tip van Marie-Elise: Laat iemand de tijd nemen om erover te praten met zijn of haar omgeving. Dat vermijdt vervelende situaties op een later moment.
Nog een ACP-Tip: Geef als advies de link van thuisarts.nl ook te delen met familie en de vertegenwoordiger.
